کد مطلب:50032 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:4

گنجینه پرسمان » قرآن

سوره هاي قرآن توسط چه كسي و بر چه معياري نام گذاري شده است؟

علامه طباطبايي و ديگران در رابطه با نام گذاري سوره هاي قرآني معيارهاي زير را ارائه داده اند: 1- تسميه سوره را گاهي با اسمي كه در آن سوره واقع شده يا با موضوعي كه در آن سوره از آن بحث شده در نظر مي گيرند مثلاً نام گذاري سوره نساء به اعتبار بيان احكام زنان درآن، و سوره مائده به لحاظ سخن رفتن از مائده آسماني در آن و سوره انعام به جهت سخن از چهار پايان و سوره نحل به علت تكيه بر زنبور عسل و سوره نمل به خاطر به ميان آمدن مورچگان در آن است. شاهد بر اين مدعا قرآن هاي قديمي بسياري است كه اول سوره مي نويسند {Hسورة تذكر فيها البقره H}؛ {Mسوره اي كه در آن بقره ذكر مي گرددM}» و {Hسورة يذكر فيها آل عمران H}؛ {Mسوره اي كه در آن از آل عمران سخن به ميان مي آيدM}». 2- گاهي جمله اي از اول سوره را معرف و نام آن سوره قرار مي دهند چنانكه گفته مي شود سوره «قل هوالله» ، «اقرا بسم ربك» ، « انا انزلناه» و« لم يكن» و نظاير آنها. 3- گاهي با وصفي كه سوره دارد به معرفي آن مي پردازند مثلاً سوره حمد به مناسبت اين كه در اول قرآن گذاشته شده، فاتحه الكتاب و به مناسبت هفت آيه بودنش سبع مثاني ناميده مي شود و يا سوره «قل هوالله» به لحاظ اين كه مشتمل بر توحيد خالص است سوره اخلاص به جهت اين كه خداي تعالي را توصيف مي كند سوره «نسبه الرب» ناميده مي شود. 4- گاهي تسميه سوره به لحاظ نوع حروف مقطعه موجود در آن است مانند: سوره ق، ص، حمسق و... حاصل سخن اين كه درباره نام گذاري سوره بايستي گفت اين عمل به صورت طبيعي شكل گرفته و نمي توان گفت به دستور رسول الله(ص) مي باشد و براي همين نكته است كه بسياري از سوره ها بيش از يك اسم دارند مانند بقره، آل عمران، نحل، توبه، غاشيه و... {V(ر.ك 1- طباطبايي محمد حسين قرآن در اسلام ص 129 انتشارات دارالكتب الاسلاميه 2- زركشي، البرهان في علوم القرآن ج 1، ص 339، انتشارات دارالكتب العلميه)V}.